ʻ monkeylio mokupuni. Ka wehewehe, nā hiʻohiʻona, nā ʻano, ka nohona a me ka nohona o ka nosy

Pin
Send
Share
Send

Mōneka a i ʻole kahau, e like me ke kāhea ʻia ʻana, no ka ʻohana moʻo. Pili kēia mau moʻo kū hoʻokahi i ke ʻano o nā primates. Ma muli o ko lākou hiʻohiʻona kikoʻī, hoʻokaʻawale ʻia lākou i kahi genus kaʻawale a loaʻa i hoʻokahi ʻano.

Hōʻike a me nā hiʻohiʻona

ʻO ka hiʻohiʻona nui loa o nā primates kona ihu nui, a aneane 10 cm ka lōʻihi, akā pili wale kēia kuleana i nā kāne. I nā wahine, ʻaʻole liʻiliʻi ka ihu, akā he ʻano ʻokoʻa ʻokoʻa hoʻi. Me he mea lā e huli aʻe paha i luna.

ʻO nā keiki ihu, me ka nānā ʻole i ka wahine, he ihu liʻiliʻi maikaʻi, e like me ko lākou mau makuahine. I nā kāne ʻōpio, ulu lohi ka ihu a hiki i nā nui kupanaha i ka wā ʻōpio.

ʻAʻole maopopo leʻa ke ʻano o ia hiʻohiʻona hoihoi i ke kahau. Maliʻa paha ka nui o ka ihu o nā kāne, ʻo nā primates kāne ʻoi aku ka nani i nā wahine a ʻoliʻoli i nā mea nui i kā lākou hipa.

ʻElua paona o nā ihu kāne ma mua o nā wahine

ʻO ka lauoho mānoanoa a pōkole hoʻi o nā mōneka ihu ma ke kua i kahi ʻulaʻula ʻulaʻula me ka melemele, ʻalani a me nā blotches ʻeleʻele, ma ka ʻōpū ʻōmaʻomaʻo keʻokeʻo a keʻokeʻo paha. ʻAʻohe hulu o ka maka o ka mōneka, ʻulaʻula-melemele ka ʻili, a he ʻulaʻula polū nā pēpē.

ʻO nā wāwae o nā ihu me nā manamana wāwae paʻa e elongated a lahilahi hoʻi, ke nānā aku nei lākou i kahi kaulike ʻole e pili ana i ke kino. Uhi ʻia lākou i ka huluhulu keʻokeʻo keʻokeʻo. Hoʻomaʻamaʻa a ikaika hoʻi ka huelo, ʻoiai ke kino, akā ʻaʻole kokoke e hoʻohana ka primate iā ia, ʻo ia ke kumu e hoʻomohala maikaʻi ʻole ʻia ai ka maʻalahi o ka huelo, keu hoʻi i ka hoʻohālikelike ʻana me nā huelo o nā ʻano mika ʻē aʻe.

Ma waho aʻe o ka ihu, kahi hiʻohiʻona hiʻohiʻona i nā kāne kahi ʻōwili ʻili i wahī ʻia i ko lākou ʻāʻī, uhi ʻia me ka hulu hipa paʻakikī. Me he mea lā e like me ke kola. ʻO ka mane pouli kupaianaha e ulu ana ma ka pali e ʻōlelo pū ana he loaʻa iā mākou nosy kāne kāne

Hoʻokaʻawale ʻia ka kahaus e ko lākou ʻōpū nui, ka mea, e ka hoʻohālikelike ʻana me nā kānaka, e ʻōlelo hoʻomākeʻaka ʻia nei he "pia". Maʻalahi ke wehewehe i kēia ʻoiaʻiʻo. ʻO kahi ʻohana o nā mōʻī lahilahi, i hoʻopili pū ʻia ihu maʻamau ʻike ʻia no kona ʻōpū nui me nā bacteria maikaʻi he nui i loko o lākou.

Hāʻawi kēia mau bacteria i ka haki wikiwiki o ke fiber, e kōkua ana i ka holoholona e loaʻa ka ikehu mai nā meaʻai lau nahele. Hoʻohui, hoʻopau nā bacteria maikaʻi i kekahi mau lāʻau make, a hiki i ka nosy ke ʻai i nā mea kanu weliweli no nā holoholona ʻē aʻe.

Hoʻohālikelike ʻia i nā ʻano ʻāpala ʻē aʻe, ʻo ka ihu kahi primate medium-size, akā i ka hoʻohālikelike ʻana me ka mōʻī liʻiliʻi ʻike ʻia ke ʻano o kahi pilikua. ʻO ka ulu o nā kāne mai 66 a 76 cm, i nā wahine a hiki i 60 cm. ʻO ka lōʻihi o ka huelo 66-75 cm. I nā kāne, ʻoi aku ka lōʻihi o ka huelo ma mua o nā wahine. ʻO ke kaupaona o nā kāne keu ʻoi aku ma mua o ko lākou mau hoa liʻiliʻi. Hiki i 12-24 kg.

I loko nō o ko lākou nui, ke kaumaha a me ke ʻano helehelena, kahau he holoholona hihiu loa. Makemake lākou e noho i ka hapa nui o ko lākou manawa ma nā kumulāʻau. Piʻi nā ihu i kahi lālā, pili iā ia me kā lākou mau wāwae mua, a laila huki i ko lākou mau wāwae hope a lele i kekahi lālā a lāʻau paha. ʻO kahi mea ʻono ʻono a make wai ʻole paha ke hiki ke iho iā lākou i ka honua.

Auila

Ola ʻo Soos i nā ululāʻau. I ke ao ala lākou, a i ka pō a i ke kakahiaka e hoʻomaha nā primates i nā lei aliʻi o nā kumu lāʻau kokoke i ka muliwai, a lākou i koho ai ma mua. ʻO ka hana kiʻekiʻe loa i nā mōneka ihu lōʻihi ke nānā ʻia i ke awakea a me ke ahiahi.

Noho ʻo Kahau ma nā hui he 10-30 mau kānaka. Hiki i kēia mau kuʻikahi liʻiliʻi ke lilo i mau harem, kahi ma kahi o 10 mau wahine no kēlā me kēia kāne kāne me kā lākou mau keiki ʻaʻole i hiki i ka wā ʻōpio, a i ʻole kahi hui kāne kāne wale nō me nā kāne mehameha.

Ke ulu nei nā kāne kāne mokupuni a haʻalele i ko lākou ʻohana (i ka makahiki o 1-2 mau makahiki), ʻoiai e noho mau ana nā wahine i ka hui a lākou i hānau ʻia ai. Hoʻohui ʻia, i nā mōneka ihu wahine, hana mau ia e loli mai kekahi hoa kolohe a i kekahi. I kekahi manawa, no ka ʻoi aku ka maikaʻi o ka loaʻa ʻana o ka meaʻai naʻu iho a i ʻole no ka hiamoe hiamoe ʻana o ka pō, hoʻohui ʻia kekahi mau pūʻulu moʻo nosy i hoʻokahi.

Kamaʻilio ʻo Kahau me ke kōkua o nā helehelena a me nā kani ʻano ʻē: ke kani leo ʻole, ka ʻūlū ʻana, ke kaniʻuhū ʻana a me ke kani ʻana. ʻO ke ʻano o nā mōneka he ʻano maikaʻi, ʻaʻole hakakā a hakakā paha i waena o lākou iho, keu hoʻi i kā lākou hui. Hiki i nā wahine wahine ke hoʻomaka i kahi scuffle liʻiliʻi, a laila pani ke alakaʻi o ka ʻohana iā ia me ka leo nui o ka ihu.

Hiki ke loli ke alakaʻi i kahi hui harem. Hele mai kahi kāne ʻōpio a ikaika hoʻi a hoʻonele i nā pono āpau o ka mea nona ka mua. Pepehi paha ke poʻo hou o ka ʻeke i nā keiki a ka mea kahiko. I kēia hihia, haʻalele ka makuahine o nā pēpē make i ka hui pū me ke kāne pio.

Kahi noho

Noho ʻo Nosach ma ke kapakai a me nā awāwa kahawai ma ka mokupuni ʻo Borneo (Kalimantan) ma waenakonu o ka Archipelago Malay. ʻO ia ka mokupuni nui ʻekolu ma hope o New Guinea a me Greenland, a ʻo kahi wale nō ma ka Honua kahi e loaʻa ai nā kahau.

ʻOluʻolu nā ʻīlio ihu i nā ululāʻau tropical, mangrove a me nā ulu lāʻau dipterocarp me nā kumulāʻau nunui mau loa, ma nā ʻāina wai a me nā wahi i kanu ʻia me Hevea. Ma nā ʻāina ma luna o 250-400 ka m ma luna o ka ʻilikai, ʻo ka mea paha, ʻaʻole ʻoe e ʻike i kahi mōneka ihu lōʻihi lōʻihi.

He holoholona ka sockʻaʻole lōʻihi ia mai ka wai. ʻAʻau maikaʻi kēia primate, lele i loko o ka wai mai kahi kiʻekiʻe o 18-20 m a uhi i kahi mamao a 20 m ma nā wāwae ʻehā, a ma nā mānoanoa hoʻi o ka ulu lāʻau ma nā lālā ʻelua.

Ke neʻe nei i nā kalaunu o nā kumulāʻau, hiki i ka nosy ke hoʻohana i nā ʻūhā ʻehā a pau, a kolo, e huki ana a hoʻolei i nā lālā mua, a i ʻole e lele ana mai kekahi lālā i kekahi lālā, kahi mamao loa mai kekahi i kekahi.

I ka ʻimi ʻana i ka meaʻai, hiki i ka nosy ke ʻauʻau a hele wāwae paha i ka wai pāpaʻu

ʻAiʻai Pono

I ka ʻimi ʻana i ka meaʻai, hele aku nā ihu maʻamau a 2-3 mau kilomita i ka lā ma ka muliwai, e hele mālie ana i loko o ka ulu lāʻau. I ke ahiahi hoʻi ke kahau. ʻO ka papaʻai nui o nā primates nā lālā ʻōpio a me nā lau o nā kumu lāʻau a me nā kumu lāʻau, nā hua hua ʻole, a me kekahi mau pua. I kekahi manawa ua hoʻoheheʻe ʻia nā meaʻai mea kanu e nā larvae, nā ilo, nā ʻenuhe, a me nā mea kolo liʻiliʻi hoʻi.

Hoʻopiʻi hou

Manaʻo ʻia ʻo Primates he mākua moekolohe ke hiki lākou i ka makahiki o 5-7 mau makahiki. Mālama pinepine nā kāne ma hope o nā wahine. Hoʻomaka ka wā male i ka mua o ka puna. I ke kahau, paipai ka wahine i ka hoa e hoa.

Me kona ʻano pīhoihoi, protruding and curling his lips with a tube, nodding his head, e hōʻike ana i kāna genital, haʻi aku ʻo ia i ke kāne nui ua mākaukau ʻo ia no kahi "pili koʻikoʻi."

Ma hope o ka male ʻana, hānau ka wahine i nā keiki ma kahi o 170-200 mau lā, a laila hānau ʻo ia, pinepine, i hoʻokahi cub. Hānai ka makuahine iā ia me kāna waiū no 7 mau mahina, akā laila ʻaʻole lilo ka pēpē iā ia no ka manawa lōʻihi.

I nā ihu wahine, ʻaʻole ulu nui ka ihu, e like me nā kāne

Wā ola

ʻAʻohe ʻikepili kikoʻī e pili ana i ka nui o nā kahau e noho pio nei, no ka mea ʻaʻole i hoʻohuli ʻia kēia ʻano. Hoʻohui maikaʻi ʻole ʻia nā ʻīlio nosed a ʻaʻole hiki ke hoʻomaʻamaʻa. I ka nohona kūlohelohe ihu maʻamau ola ma ka awelika 20-23 mau makahiki, inā ʻaʻole ia e lilo i pio o kona ʻenemi ma mua, a ua lawa nā primates iā lākou.

Hoʻouka nā moʻo a me nā pythons i ka mōneka ihu, mai noʻonoʻo i ka ʻai ʻana i ke kahau a me nā ʻaeto kai. Ke kali nei ka makaʻu no ka ihu o nā kahawai a me nā wahi kai o ka ulu lāʻau mangrove, kahi e ʻimi ʻia ai lākou e nā ʻokena buaya nui. No kēia kumu, makemake nā mōneka, ʻoiai he poʻe ʻauʻau kai maikaʻi loa lākou, e lanakila i nā ala wai ma kahi ʻiki loa o ka waihona wai, kahi o ka crocodile ʻaʻohe wahi e huli aʻe.

ʻO ka ʻimi no nā primates kekahi mea hoʻoweliweli i ka hōʻemi ʻana o ka heluna o nā laha, ʻoiai pale ʻia ka mōʻī e ke kānāwai. Alualu ka poʻe i ke kahau ma muli o kona mānoanoa, huluhulu nani a me ka ʻono, e like me ka ʻōlelo a nā ʻōiwi, ka ʻiʻo. Ma ka ʻoki ʻana i nā mangrove a me nā waoakua a me ka ninini ʻana i nā kahawai, ke loli nei nā poʻe i nā kūlana o ke aniau a e hōʻemi ana i nā wahi kūpono no ka wahi noho o ka nosy.

ʻAi ka hapanui i nā lau a me nā huaʻai.

ʻOi aku ka liʻiliʻi a me ka liʻiliʻi o nā meaʻai a nā Primates, a eia kekahi, he mea hoʻokūkū ikaika lākou no ka meaʻai a me nā kumuwaiwai o ka ʻāina - he macaque huelo a lōʻihi kēia. Ua alakaʻi kēia mau mea i ka ʻoiaʻiʻo no ka hapalua kenekulia ka heluna kanaka o nā kākini i hoʻemi ʻia e ka hapalua a, e like me ka International Union for Conservation of Nature, ke kokoke nei e nalowale.

ʻIkepili Hoihoi

Sucker - primate, ʻaʻole like me nā moʻo ʻē aʻe a me ka holoholona ʻike nui ʻia i ka honua. Ma waho aʻe o ka helehelena ʻokoʻa, aia kekahi mau hiʻohiʻona e hōʻoia i ke kū hoʻokahi o ka mōneka ihu.

  • Hiki iā ʻoe ke ʻike ua huhū ke kahau e kāna ihu ʻulaʻula a hoʻonui hoʻi. Wahi a hoʻokahi mana, ʻo ia ʻano hoʻololi e lilo i mea e hoʻoweliweli ai i ka ʻenemi.
  • ʻ suggestlelo nā kānaka ʻepekema e pono i nā moʻo ke ihu nui e hoʻonui i ka leo o nā leo primate. Me nā hoʻopiʻi nui, e hoʻomaopopo ka nosy i kēlā me kēia i ko lākou alo a māka i ka ʻāina. Akā ʻaʻole i loaʻa i kēia kumumanaʻo nā hōʻike pololei.
  • Hiki i nā ihu ke hele wāwae, lanakila i nā wahi pōkole i ka wai, e kū pololei ana i ke kino. He mea maʻamau kēia no nā keko nui i hoʻomohala nui ʻia, ʻaʻole na ka ʻano mika, e hoʻopili pū ana me nā ʻāʻī ihu.
  • ʻO Cahau wale nō ka mōʻī ma ka honua i hiki ke luʻu. Hiki iā ia ke ʻauʻau ma lalo o ka wai i kahi mamao o 12-20 m. ʻAʻau maikaʻi ka ihu e like me ka ʻīlio, nā membrane liʻiliʻi ma kona mau wāwae hope e kōkua iā ia i kēia.
  • Noho maʻamau ka nosy ma ke kahakai o nā kino wai hou, ma muli o ke kiʻekiʻe o nā paʻakai a me nā minelala i loko o ia mau mea, kahi e hāʻawi ai i nā kūlana maikaʻi no ka ʻōnaehana hānai o nā mōneka.

Mokupuni mokupuni i ka puʻukū

Hiki ke ʻike ʻia kahi momi lawe i nā kūlana kūlohelohe ma ka ʻāina o ka Proboscis Monkey Sanctuary, aia ia ma kahi kokoke i ke kūlanakauhale ʻo Sandakan. ʻO ka heluna kanaka o nā primates ma kahi o 80 mau kānaka. I ka makahiki 1994, ua kūʻai ka mea nona kahi mālama i kahi wahi ulu lāʻau no ka ʻoki ʻana a me ka mahi ʻana o ka lāʻau ʻaila ma hope o kāna panalāʻau.

Akā i kona ʻike ʻana i nā ihu, pīhoihoi ʻo ia ua hoʻololi ʻo ia i kāna mau hoʻolālā, a waiho i nā mangrove i nā primata. I kēia manawa, he mau haneli mākaʻikaʻi e hele mai i kahi mālama i kēlā me kēia makahiki e ʻike i nā mōneka i ko lākou wahi maoli.

I ke kakahiaka a me ke ahiahi, lawe ka poʻe mālama iā ia i nā hīnaʻi nunui me nā mea ʻai kahau punahele - nā hua oʻo ʻole i nā wahi mākaukau kūikawā. ʻO nā holoholona, ​​i maʻa mau i ka hānai ʻana i nā meaʻai ʻono i kekahi manawa, e hele mākaukau i ka poʻe a ʻae ʻia e kiʻi ʻia iā lākou iho.

ʻO Sock i ka kiʻi, me ka ihu nui e kau ana i kona mau lehelehe, e kū ana i ke kua o nā lau nahele ʻōmaʻomaʻo o ka ululāʻau, ʻano ʻakaʻaka loa.

Minamina, inā ʻaʻole e lawe ʻia nā hana kūpono e hōʻoki ai i ka nāhelehele i kāohi ʻole ʻia a hoʻomaka ʻole ke kaua kūʻē i ka mokupuni ʻo Borneo, e lilo nā kaʻao a pau e pili ana i nā holoholona kūpilikiʻi o nā mōʻī nosy. Ke hopohopo nui nei ke aupuni Malaysia e pili ana i ka hoʻoweliweli o ka luku ʻia ʻana o kēia lāhui. Ua helu ʻia ʻo Kachau i ka puke ʻulaʻula. Pale lākou i nā wahi mālama he 16 ma Indonesia a me Malaysia.

Pin
Send
Share
Send