Palupalu ke kaiaolaola o ka Arctic, akā ʻo ke kūlana o ke kaiapuni o nā wao akua ʻo Artctic e hoʻopili i ke aniau o ka honua holoʻokoʻa, no laila ke hana ʻia nā pilikia ma aneʻi, hiki i nā poʻe ma nā wahi like ʻole o ka honua ke ʻike iā lākou. Haʻalele nā pilikia kaiaola o nā wao akua arctic i ko lākou māka ma ke kaiapuni holoʻokoʻa.
Nā pilikia nui
I kēia mau lā, ke waiho ʻia nei ka wahi o nā wao nahele arctic i nā loli honua ma muli o ka hopena anthropogenic. Ua ala kēia i kēia mau pilikia kaiapuni ma ka Arctic:
- Ice hoʻoheheʻe. I kēlā me kēia makahiki e piʻi ka mahana, hoʻololi ke aniau a me nā ʻāina o nā aniani e emi ana, no laila ke hōʻemi nei ka wahi kūlohelohe o nā wao akua ʻo Artctic, kahi e hiki ai i kona nalowale loa ʻana, ka luku ʻia o nā ʻano flora a me nā holoholona.
- Haumia ea. Ke hoʻohaumia ʻia nā lehulehu o ka ea o ka Arctic, kahi mea e hāʻawi ai i ka ua waikawa a me nā lua ozone. He hopena maikaʻi ʻole kēia i ke ola o nā meaola. ʻO kekahi kumu o ka haumia ea i nā wao nahele ʻo Arctic ka halihali e holo ana ma aneʻi, keu hoʻi i ka wā o ka mining.
- Ka hoʻohaumia o ka wai Arctic me nā huahana aila, nā metala kaumaha, nā mea ʻona, ʻōpala o nā waihona pūʻali koa kai a me nā moku. Luku kēia mau mea i ke kaiaolaola o nā wao akua
- E hōʻole i ka lehulehu o nā holoholona a me nā manu. ʻO ka emi o ka biodiversity ma muli o nā hana ikaika a ke kanaka, ka hoʻouna ʻana, ka wai a me ka haumia ea
- ʻO ka lawaiʻa lawaiʻa ʻana a me nā hana iʻa iʻa e alakaʻi ai i ka ʻoiaʻiʻo ʻaʻole lawa ka iʻa a me ka plankton liʻiliʻi a nā ʻelele like ʻole o ka honua holoholona a make lākou i ka pōloli. Alakaʻi pū ia i ka luku ʻia o kekahi ʻano iʻa.
- Nā loli i ka nohona o nā meaola like ʻole. ʻO ke ʻano o ke kanaka i ka ākea o nā wao nahele ʻo Arctic, ke hoʻomohala hana a me ka hoʻohana ʻana o kēia kaiaolaola e alakaʻi i ka ʻoiaʻiʻo ke ʻano o ka nohona o nā ʻano holoholona he nui o ka honua holoholona. Koi ʻia kekahi mau lunamakaʻāinana e hoʻololi i ko lākou wahi noho, koho i nā hale hoʻomalu e palekana a ʻoi aku ka nui. Hoʻopilikia ʻia hoʻi ke kaulahao meaʻai
ʻAʻole palena kēia papa inoa i ka helu o nā pilikia kaiapuni i ka wao akua o ka Arctic. ʻO kēia nā pilikia nui o ke kaiaola o ka honua, akā aia kekahi mau mea liʻiliʻi, kūloko, a me nā mea weliweli ʻole. Koikoʻi ka poʻe e kāohi i kā lākou mau hana a ʻaʻole e luku i ke ʻano o ka Arctic, akā e kōkua e hoʻihoʻi iā ia. I ka hopena, nā pilikia a pau o ka wao akua ʻo Arctic ka hopena maikaʻi ʻole i ke aniau o ka honua holoʻokoʻa.
Ka pale ʻana i ke ʻano o nā wao nahele arctic
No ka mea ua hoʻohuli maikaʻi ʻole ʻia ke kaiaolaola o nā wao akua ʻo Arctic e ka poʻe, pono ia e pale ʻia. Ma ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka mokuʻāina o ka Arctic, e hoʻomaikaʻi nui ke kaolaola o ka Honua holoʻokoʻa.
Aia i waena o nā ana nui no ka mālama kūlohelohe nā mea penei:
- ke kūkulu ʻana i kahi aupuni kūikawā no ka hoʻohana ʻana i nā kumuwaiwai kūlohelohe;
- ke kiaʻi ʻana i ke kūlana o ka hoʻohaumia ʻāina!
- hoʻihoʻi hou ʻana o nā hiʻohiʻona ʻāina;
- hana i nā mālama kūlohelohe;
- hoʻopōʻaiapuni;
- nā hana palekana;
- hoʻonui i ka lehulehu o nā holoholona a me nā manu;
- ka mālama ʻana i ka lawaiʻa kālepa ʻana a me nā hana lawaiʻa i ka ʻāina.
Hāpai ʻia kēia mau hana e nā mea hoʻokele kaiāulu wale nō, akā kaohi ʻia e ka mokuʻāina, a ke hoʻomohala ʻia nei nā papahana kūikawā e nā luna o nā ʻāina like ʻole. Eia hou, aia kahi hui pane koke e hana i ka hihia o nā ulia pōpilikia like ʻole, nā pōpilikia, nā kūlohelohe a me nā mea i hana ʻia e ke kanaka, i mea e hoʻopau ai i ka nānā ʻana i ka pilikia kaiaola i ka manawa.
Hana e pale i ke kaiaolaola o ka Arctic
He mea nui ka launa pū ʻana o ka honua no ka mālama ʻana i ke ʻano o nā wao akua ʻo Arctic. Ua hoʻonui ʻia i ka hoʻomaka o 1990s. No laila ua hoʻomaka kekahi mau ʻāina ma ʻAmelika ʻĀkau a me ʻEulopa ʻEulopa e hana pū e pale aku i ke kaiaola ʻo Arctic. I ka makahiki 1990, ua hoʻokumu ʻia ke Kōmike ʻEkekema Arctic International no kēia kumu, a ma 1991, ka Northern Forum. Mai ia manawa, ua hoʻomohala ʻia nā hoʻolālā e pale ai i ka ʻĀpana Arctic, nā wahi wai a me ka ʻāina.
Ma waho o kēia mau hui, aia kekahi ʻoihana kālā e hāʻawi i ke kākoʻo kālā i nā ʻāina o ka Hikina a me Central Europe e hoʻoponopono i kā lākou pilikia kaiapuni. Aia nā hui o kekahi mau ʻāina e komo nei i ka hoʻoponopono ʻana i kahi pilikia.
- ka mālama ʻana i ka lehulehu o ka polar bear;
- ke hakakā nei i ka haumia o ke kai Chukchi;
- Ke Kai Berina;
- ka mālama ʻana i ka hoʻohana o nā kumuwaiwai o ka ʻāina ʻo Arctic.
ʻOiai ʻo ka panalāʻau o nā wao nahele ʻo Arctic kahi ʻāpana e pili nui i ke aniau o ka Honua, pono e mālama ʻia e mālama ai i kēia kaiaolaola. A ʻaʻole kēia wale nō ka paio e hoʻonui i ka nui o nā holoholona, nā manu a me nā iʻa. ʻO ka paʻakikī o ka pale ʻana i ke kaiapuni me ka hoʻomaʻemaʻe ʻana i nā wahi wai, ka lewa, hoʻoliʻiliʻi o ka hoʻohana ʻana i nā kumuwaiwai, kaohi ʻana i nā hana o kekahi ʻoihana a me nā mea ʻē aʻe. Aia ke ola i ka Arctic i kēia, a, no laila, ke aniau o ka honua.
A i ka hopena, ke kono aku nei mākou iā ʻoe e nānā i kahi wikiō e pili ana i ka wao nahele ʻo Arctic
